Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur?

Şahıs şirketlerinin kuruluşu düşük maliyetlidir. Sadece 2 günde şahıs şirketi kurmak mümkün olunca geleneksel ticaret ya da e-ticaret faaliyetlerinin yasal zeminde yürütülebilmesi için kurulacak şirket için şahıs şirketlerini ilk tercih edilen şirket tipine dönüştürmüştür. Aylık veya yıllık kazanç üzerinden vergilendirmeye tabi olarak yasal zeminde ticari faaliyetlerini sürdürmek isteyen girişimciler için şahıs şirketi, Limited ve anonim şirket olmak üzere tercih edilebilecek üç farklı şirket türü bulunmaktadır.

Tek kişi ya da ortaklı olarak kurulabilen şahıs şirketleri, ortakların sorumluluklarını sınırlandırmazken maliyet, kurulum süresi, evrak gereksinimi ve başlangıç vergilendirmesi gibi pek çok konuda avantaja sahiptir. Şirket seçim hakkını şahıs şirketinden yana kullanmayı düşünen girişimcilerin merak ettiği ve her detayı ile bu sürecin irdelendiği rehber yazımızda, bu süreçle ilgili merak edilen tüm detayları sizler için ele aldık.

Şahıs Şirketi Nedir?

Şahıs şirketleri, en az bir kişi ile veya ortaklı olarak da kurularak tüzel kişilik elde edilebilen ve ticari faaliyetler esnasında ortak sorumluluklarının sınırlandırılmadığı şirket türüdür. Şahıs şirketi kurulumu basit ve düşük maliyetlidir. Bu nedenle özellikle ticari hayatına yeni başlamak isteyen girişimcilerce en çok tercih edilen şirket türüdür şahıs şirketleridir.

Şahıs Şirketi Türleri Nelerdir?

Şahıs şirketi türleri Türk Ticaret Kanuna (TTK) göre kollektif, adi ve komandit şirketler olmak üzere üç tipe ayrılır. Bahsi geçen şahıs şirketi tipleri ve özellikleri şu şekilde incelenebilir:

• Adi Şirket

Adi şirketler sahibinin mal varlığı dışında herhangi bir varlığa sahip olmayan şahıs şirketleridir. Adi şirketler ayrıca tüzel kişiliğe sahip olmayan şahıs şirketleri olarak da tanımlanabilir.

• Komandit Şirket

Komandit şirketler belirli bir sözleşme çerçevesinde ve çoklu ortaklık yapısı ile kurulan şahıs şirketleridir. Komandit şirketlerde komandite ortakların sorumlulukları sınırsız olurken, komanditer ortakların sorumlulukları sermaye oranları ile sınırlıdır.

• Kollektif Şirket

Kollektif şirketler ticari faaliyetlerini yürütmek için bir araya gelen gerçek kişiler tarafından kurulan şahıs şirketleridir. Kollektif şirkette, ortaklarının tamamının kurulan şirkete karşı sorumlulukları sınırsızdır.

Şahıs Şirketi Açmak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Şahıs şirketi için istenen evraklar eksiksiz olarak tamamlanarak vergi dairesine teslim edilmelidir. Evrakların vergi dairesine teslimini takip eden 2 günlük süre içinde şahıs şirketinin açılması söz konusudur. Şirket eğer ortaklı kurulacak ise istenen belgelerin her bir ortakça tamamlanması gereklidir. Şahıs şirketi kurarken gerekli evrakların neler olduğu ve nerelerden temin edileceği ile ilgili merak ettiğiniz detaylar için aşağıda paylaşılan tabloya göz atabilirsiniz:

Şahıs Şirketi Hangi Vergileri Öder?

Şahıs şirketlerinde ödenen vergiler henüz kurulum aşamasında avantajlıdır. İşletmenin faaliyeti nedeniyle cirosu arttıkça, vergi konusundaki bu avantaj %15’den %40’a kadar yükselebilen vergi oranları nedeniyle şahıs şirketleri için dezavantaja dönüşmektedir.

• Gelir Vergisi

Gelir vergisi şahıs şirketlerinde dilimli olarak uygulanır. Elde edilen gelire göre %15 ile %40 arasında değişen bir vergilendirmeye şahıs şirketleri tabidir. Gelir vergi dilimlerinin artması, pek çok şahıs işletmesinin artan gelir nedeniyle ilerleyen süreçte şirketini limited ya da anonim şirkete taşımasına yol açar. Bahsi geçen şahıs şirketi vergi dilimleri aşağıdaki tabloda paylaşılmaktadır:

• Katma Değer Vergisi (KDV)

KDV her ay düzenli olarak şahıs şirketlerince beyan edilmelidir. KDV, yapılan faaliyetler üzerinden hesaplanarak kesilen faturada gösterilmektedir. KDV için uygulanan oranlar faaliyete göre değişir ve uygulanan KDV oranları %1, %8 ve %18 olarak sıralanabilir.

• Stopaj (Muhtasar Beyannamesi)

Muhtasar beyannamesi her 3 ayda 1 kez hesaplanarak ödenmektedir. Kiracı olan şahıs şirketleri, işyeri kirasının %10’u kadar stopaj ödemektedir. Kira stopajı da dönemsel olarak değişebilmektedir.

• Geçici Vergi

Geçici vergi gelir vergisinin beyan edilmesine verilen isimdir. 3 aylık dönemlerde ödenen bu vergi kümülatif olarak hesaplanmaktadır. Gelir ve gider arasındaki fark üzerinden hesaplanır.

• Damga Vergisi

Damga vergisi yılda 3 kez beyan edilir. Şubat, Mayıs, Ağustos ve Kasım aylarında beyan edilerek ayın 17’sinde ödenen damga vergisi için 2022 yılı tutarları şu şekildedir:

• KDV Beyannamesi Damga Vergisi: 87,30 TL – Her ay
• Gelir – Geçici Vergi Beyannamesi Damga Vergisi: 136,00 TL
• Muhtasar Beyannamesi Damga Vergisi: 103,50 TL – 3 Ayda 1 kez
• Gelir Vergisi Beyannamesi Damga Vergisi: 132,30 TL – Yılda 1 kez

Şahıs Şirketi Kurmanın Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Şahıs şirketi kurmanın artıları ve eksileri faaliyet öncesi ve sonrası ayrı ayrı değerlendirilmektedir. Yukarıda gelir vergisi örneğinde olduğu gibi ilk kurulum aşamasında şahıs şirketi vergi noktasında avantajlıyken, ilerleyen süreçte dezavantajlı konuma düşmektedir. Bu nedenle şahıs şirketi kurmak isteyenler için farklı şirket türleri de baz alınarak aşağıda şahıs şirketi kurmanın avantajları ve dezavantajları ayrı ayrı ele alındı:

Avantajları

Şahıs şirketi kurmanın artıları şunlardır:

• Şahıs şirketleri, yapılan başvuru ile birlikte 2 gün gibi kısa bir süre içinde açılabilir.
• Şahıs şirketi kuruluş maliyeti diğer şirket türlerine göre düşüktür.
• Şahıs şirketleri için uygulanan kademeli vergi dilimleri, henüz kuruluş aşamasında vergi yükünü hafifletir.
• Şahıs şirketleri için mali müşavir veya muhasebeci ücretleri düşüktür.
• Şahıs şirketleri için defter tasdik değerleri düşüktür.
• Şahıs şirketi sadece 1 gün içinde kapatılabilir.

Dezavantajları

Şahıs şirketi kurmanın eksileri şu şekilde paylaşılabilir:

• Şahıs şirketleri kurumsal anlamda diğer şirket türlerinin gerisinde kalır.
• Uygulanan kademeli vergi dilimleri nedeniyle artan işler nedeniyle gelir vergisi yükü artabilmektedir.
• Bankalara başvurulan kredi süreçleri diğer şirket türlerine göre daha uzun sürede tamamlanabilmekte ve onay alma noktasında dezavantajlı konuma düşebilmektedir.

Şahıs Şirketi Kurmanın Maliyeti Nedir?

Şahıs şirketi açmanın maliyeti 1.384 TL’dir. Bölgeye göre değişen muhasebeci ücreti ile şirket kuruluş başvurusunun şirket sahibi tarafından yürütülmesi halinde şahıs şirketi 1.092 TL’ye açılabilir. Maliyete ilişkin hangi kalem için ne kadar ödeneceğinin detayları aşağıdaki tablodan takip edilebilir:

Şahıs Şirketi Aylık Giderleri Ne Kadar?

Şahıs şirketi aylık giderleri tutulan ofis, faturalar, çalıştırılacak personel ve bölgeye göre belirlenen muhasebeci ücretlerine göre farklılık gösterebilir. Kira ve fatura etkisi dışarıda tutulduğunda şahıs şirketi aylık giderinin 380 TL olduğu söylenebilir. Bahsi geçen giderleri kalem kalem takip etmek için aşağıdaki tablodan faydalanabilirsiniz:

Şahıs Şirketi Nasıl Açılır?

Şahıs şirketinin açılması için takip edilecek işlem adımları şu şekildedir:

1. Muhasebeci ya da mali müşavir ile anlaşın.
2. Kuruluş aşaması muhasebeci ya da mali müşavir tarafından yürütülecekse ilgili kişiye vekaletname verin.
3. Şahıs şirketi kuruluşunda istenen belgeleri tamamlayın.
4. Vergi dairesine şahıs şirketi kuruluş başvurusunu yapın.
5. Vergi memurlarınca yapılan yoklamayı bekleyin.
6. Yoklama sonrası vergi levhanızı teslim alın.
7. Faaliyetinize yönelik meslek odaları kaydını ve SGK işlemlerini tamamlayın.

Kimler Şahıs Şirketi Kurabilir?

Şahıs şirketi kurabilecek kişiler için 18 yaş şartı aranır. Bu yaş şartı dışında şahıs şirketi kuramayacak kişiler sınıfına giren devlet memurları dışında kalan herkes şahıs şirketi kurabilirler. Bu konuda en çok merak edilen konu ise sigortalı çalışanların şahıs şirketi kurup kuramayacaklarıdır. Eğer bir kişi devlet memuru değil fakat farklı bir işyerinde sigortalı olarak çalışıyor ve sözleşmede aksi bir madde bulunmuyorsa şahıs şirketi kurabilir. Eğer sözleşmede çalışanın şirket kuramayacağına ilişki bir ibare geçiyorsa, bu şahısların şirket kurması tazminatsız işten çıkartılma sebebi olarak kabul edilir.

Şahıs Şirketi ile Limited Şirket Arasındaki Farklar Nelerdir?

Şahıs şirketleri ile Limited şirketler arasındaki farklar için gelin, hep birlikte aşağıdaki tabloya göz atalım:

Şahıs Şirketi Unvan Değişikliği Nasıl Yapılır?

Şahıs şirketlerinde unvan değişiklikleri Ticaret Sicil Müdürlüklerinden yapılır. Unvan değişikliği için aşağıdaki belgelerle birlikte unvan değişikliği başvurusunun Ticaret Sicil Müdürlüklerine yapılması gereklidir:

1. İmzalı dilekçe
2. Vergi levhası
3. Şubeler ile ilgili verilecek beyan
4. Taahhütname

Şahıs Şirketi Kurmak İçin Ev Adresi Kullanılabilir Mi?

Ev adresini göstererek şahıs şirketi açılışı mümkündür. Home Office formatında şahıs şirketi kurulması önünde herhangi bir yasal engel bulunmamaktadır. Bu süreçte kiralık bir ev şahıs şirketi için adres olarak gösteriliyorsa ödenen kira üzerinden stopaj gösterilmesi gereklidir. Eğer birey kendisine ya da aile bireylerine ait tapulu bir mülkü şirket adresi olarak gösteriyorsa stopaj ödemek zorunda değildir.

Şahıs Şirketi Adres Değişikliği Nasıl Yapılır?

Şahıs şirketlerinde adres değişiklikleri ile ilgili işlemler vergi daireleri üzerinden yürütülür. Ticaret sicil kaydına sahip olan şahıs şirketleri için adres değişikliği işlemleri MERSİS bölge temsilciliğine verilecek dilekçe ile başlatılabilmektedir. Adres değişikliği için gerekli belgeler ise şunlardır:

1. Kaşeli ve imzalı dilekçe
2. Vergi levhası fotokopisi
3. Yeni adres ibrazının yapıldığı dilekçe

Şahıs Şirketi Nasıl Kapatılır?

Şahıs şirketi kapatma işlemleri 1 gün içinde tamamlanabilir. Kapatma işlemleri için başvurular bağlı olunan vergi dairesine yapılmaktadır. Kapatma süreci şirket sahibi tarafından yürütülebildiği gibi tıpkı şahıs şirketi kurmak için vekaletname verilen muhasebeci ya da mali müşavir tarafından da yönetilebilir.